Renovatieverplichtingen voor niet-residentiële gebouwen: wat bedrijven moeten weten

Elke maand brengt één van onze experten helderheid in moeilijke materie. Deze week biedt expert Thierry Van Osselaer, energiespecialist bij The Energy Circle, een overzicht van de renovatieverplichtingen voor niet-residentiële gebouwen en inzicht in het EPC-NR, wie erdoor wordt getroffen, en hoe bedrijven zich kunnen voorbereiden. Closing the Energy Circle, topic per topic! 

De renovatieverplichtingen gelden voor iedereen die een niet-residentieel gebouw overdraagt of er een opstalrecht of erfpacht op vestigt. Dit betreft bedrijven, organisaties en instellingen die bijvoorbeeld een kantoorruimte, bedrijfsgebouw, winkel of sportcomplex verwerven of verkopen. Binnen vijf jaar na de overdracht moeten eigenaars voldoen aan bepaalde energieprestaties, afhankelijk van het formaat van het gebouw. Deze worden bepaald aan de hand van een EPC-NR.

Het energieprestatiecertificaat (EPC) voor niet-residentiële eenheden (EPC NR) is bedoeld voor multifunctionele gebouweenheden (zoals kantoren en winkels) en geldt niet voor woon-, landbouw-, of industriegebouwen. Het EPC NR geeft een energielabel (van A tot G) en energiescore, aangevuld met suggesties voor energiebesparing. Het certificaat is vijf jaar geldig en vereist registratie van jaarlijkse meterstanden, wat kan worden uitgevoerd door een energiedeskundige of gebouwbeheerder. 

Het EPC NR is verplicht bij verkoop, erfpacht, opstalrechten en nieuwe huurovereenkomsten van niet-residentiële eenheden. Voor gebouwen die gesloopt worden, geldt geen EPC-plicht, mits er een omgevingsvergunning voor de sloop aanwezig is. Er zijn specifieke deadlines voor publieke en grote niet-residentiële gebouwen om aan EPC-eisen te voldoen en stapsgewijze verhogingen van de eisen tot 2030. Voor kleinere niet-residentiële eenheden kan een EPC kNR worden opgesteld, dat lijkt op het EPC voor woningen.

• 2023: Vanaf 1 januari 2023 is een EPC NR verplicht bij verkoop, erfpacht, opstalrechten en nieuwe huurcontracten van niet-residentiële eenheden 
• 2024: Vanaf 1 januari 2024 moeten alle grote publieke en overheidsgebouwen een EPC NR hebben. 
• 2025: Vanaf 1 januari 2025 moet elke grote niet-residentiële gebouweenheid met een bruikbare vloeroppervlakte groter of gelijk aan 1000 m² over een EPC NR beschikken, ongeacht verkoop (en andere overdrachten) of verhuur. 
• 2028: Vanaf 1 januari 2028 moeten alle grote gebouweenheden van publieke gebouwen en overheidsgebouwen (behalve voor gemeenschapsonderwijs en gesubsidieerd onderwijs) over een geldig EPC NR beschikken met minimaal een label E. 
• 2030: Vanaf 1 januari 2030 moet elke grote niet-residentiële eenheid over een geldig EPC NR beschikken met minimaal een label E.

Voor kleine panden met een oppervlakte van minder dan 500 m² moet binnen vijf jaar na de overdracht minimaal energielabel C worden behaald. Dit vereist onder andere dakisolatie, hoogrendementsbeglazing, en efficiënte verwarming en koeling. Hier ligt de focus voornamelijk op de schil van het pand en de technieken zoals zonnepanelen, warmtepompen en isolatie. Deze relatief eenvoudige maatregelen kunnen helpen om te voldoen aan de energieprestatienormen en het vereiste EPC-label te behalen. 

Panden groter dan 500 m² oppervlakte moeten, naast de bovengenoemde maatregelen, binnen vijf jaar ook voldoen aan de eis dat ten minste 5% van hun energie uit hernieuwbare bronnen komt. Dit betekent dat eigenaren van grotere panden vaak extra investeringen moeten doen, zoals het installeren van zonnepanelen of warmtepompen. Veel van deze gebouwen kennen bovendien complexere uitdagingen: ze werden casco opgeleverd en de installaties zijn in de loop van de tijd veelvuldig aangepast. Hierdoor is het vaak moeilijk om een nauwkeurige EPC-waarde toe te kennen, zeker als er ook nog eens verschillende aanbouwen zijn. In veel gevallen wordt dan een voorlopig label X toegekend, wat aangeeft dat er onvoldoende gegevens zijn over het aandeel hernieuwbare energie. Dit bemoeilijkt het voor bedrijven om tijdig de juiste maatregelen te nemen.

De renovatieverplichtingen voor niet-residentiële gebouwen zijn duidelijk en de deadlines naderen snel. Ze mogen niet worden onderschat: het duurt vaak enige tijd om energieaudits te laten uitvoeren, plannen op te stellen en de nodige renovatiewerken in gang te zetten. Bedrijven die wachten tot het laatste moment riskeren vertragingen door een tekort aan beschikbare aannemers en technische specialisten. Door tijdig te investeren in de energieprestaties van hun panden kunnen bedrijven profiteren van lagere energiekosten en een hogere vastgoedwaarde. 

Bedrijven die nu actie ondernemen, zullen klaar zijn voor de toekomst en de verplichtingen die de overheid oplegt, zonder last-minute stress. Met een goed stappenplan en voldoende tijd om maatregelen uit te voeren, kunnen bedrijven hun gebouwen klaarstomen voor de nieuwe energienormen.